مرکز مطالعات آینده پژوهی و توسعه استراتژیک

سعید رهنما

هک رشد امروزه گرایش جالبی است که روزنه‌ای به آینده‌ی شرکت‌های مبتنی بر اینترنت می‌گشاید. همیشه موانعی میان تیم توسعه‌ی محصول و افراد مسئول جذب کاربران برای محصول، وجود داشته است. به این معنا که کدنویس‌ها محصول را می‌ساخته‌اند و بازاریابان آن را عرضه می‌کردند. این روش برای مدتی جواب می‌داد، اما امروزه آنهایی که مسئول رشد کسب‌و‌کار هستند باید بیاموزند که API چیست و آنها که مسئول برنامه‌نویسی هستند، ناچارند به تجربه‌ی مشتری از محصول بیاندیشند. در واقع، این دو دنیای مجزا دارند به هم می‌آمیزند.

این تبادل حیطه‌های کاری (که می‌توان آن را گرده‌افشانی وظایف نیز نامید)، دیگر یک بحث منطقی و بدیهی به نظر می‌رسد. اگر رشد، واقعا خونِ موجود در رگ‌های یک شرکت باشد، پس طبیعتاً باید آن را در تمام تاروپود شرکت تزریق کرد. حتی بخش ارتباط با مشتریان هم باید توسط افرادی اداره شوند که به مفهوم رشد اهمیت می‌دهند. طراحان یک شرکت نیز باید نیم‌نگاهی به مفهوم رشد داشته باشند زیرا یک کار هنری صرفاً زیبا به تنهایی جواب نمی‌دهد و نمی‌تواند کاربران را جذب کند. آینده‌ی کسب‌و‌کارهای اینترنتی و تیم‌هایی که در این کسب‌و‌کارها فعالیت می‌کنند، اصلاً شبیه آنچه در گذشته می‌دیدیم نخواهد بود.

نکته‌ی دیگری که درباره آینده می‌توان گفت این است که هک رشد در آینده، به هیچ وجه به استارتاپ‌ها محدود نخواهد شد و قطعاً این پتانسیل را دارد که در شرکت‌های بزرگ و تثبیت‌‌شده نیز، نقشی استثنایی ایفا کند. استارتاپ‌ها به این دلیل از هک رشد استفاده می‌کنند که منابع مالی محدودی دارند. در واقع هک رشد، چیزی نیست که به صورت کاملاً اختصاصی برای استارتاپ‌ها ایجاد شده باشد. اگر هک رشد توانسته است در زمان کمبود منابع چنین نقش مثبتی ایفا کند، تصور کنید در شرکت‌های بزرگ که منابع زیادی دارند چه تاثیر فوق‌العاده‌ای به بار می‌آورد.

هکر رشد و توسعه کسب و کار

برای توسعه یک کسب و کار، هکر رشد باید مواردی را انجام دهد، این موارد را با هم مرور می‌کنیم:

• بازاریابان همچنان مهم هستند، اما در مراحل اولیه‌ی استارتاپ به شخصی نیاز دارید که تمرکز خود را منحصراً بر خلق رشد یا Growth Hacking بگذارد.
• ماهیت محصولات اینترنتی موجب شده است شیوه‌ی جدیدی برای فکر کردن به رشد پدیدار شود. اکنون می‌توان خصوصیات این محصولات را مبنا و ابزاری برای رشد قرار داد.
• کانال‌های توزیع شکل جدیدی به خود گرفته‌اند و آنهایی که از حرکت و مسیر جریان عظیم کاربران آنلاین اطلاع داشته باشند می‌توانند مقصدی برای مسیر کاربران باشند.
• هکرهای رشد با استفاده از دانش و شناختی که از محصول و شیوه‌های توزیع دارند می‌توانند حوزه های جدید، هوشمندانه و تکنولوژی‌محوری را برای رشد پیدا می‌کنند که گاهی مرزهای آنچه موردانتظار یا توصیه‌شده است را جابجا می‌کنند (مثل مورد Airbnb).
• Airbnb مثالی بارز از کسب‌وکاری است که هک رشد را به کار بسته است.
• هک رشد به ما گرایشی را نشان می‌دهد که بیش از فعالیت‌های واحد بازاریابی، ثمربخش خواهد بود. این گرایش در آینده بیش از پیش خود را اثبات می‌کند.
• هک رشد عمدتاً در استارتاپ‌ها پیاده‌سازی می‌شود، اما در نهایت در کسب‌و‌کارهای بزرگ‌تر نیز اجرا خواهد شد.