ویژگی مشترک آینده پژوهان
سعید رهنما
آینده پژوهان تعهدات عقلانی مشترک فراوانی دارند که اعتقاد به اهمیت تصمیم گیری و اقدام آگاهانه بشر به عنوان ابزاری برای کنترل آینده ی انسان ها، یکی از آن ها است. آینده پژوهان می خواهند با اندیشیدن درباره ی آینده، اطلاعات مورد نیاز برای چنین تصمیم یا اقدامی را فراهم آورند.
بنابراین می توان آینده پژوهی را علمی عمل گرا دانست سه ویژگی برجسته علوم عمل گرا عبارتند از:
• پیشنهادهایی که در قالب یک نظریه سامان یافته اند و به لحاظ تجربی امکان تایید آنها وجود ندارد.
• دانشی که برای بشر قابل استفاده است.
• بدیل هایی برای وضع موجود، در پرتو ارزش هایی که نقش آفرینان اجتماعی آزادانه آنها را برگزیده اند.
بدیل هایی که شرایط موجود را روشن می کنند و به تغییرات بنیادین شکل می دهند. آینده پژوهی، اقدام را نشانه رفتن است و به معنای واقعی کلمه، می توان آن را علمی عمل گرا دانست. بر اساس همین تعریف می توان از نگاهی دیگر آینده پژوهی را یک علم فناوری دانست.
آینده پژوهی علم است زیرا آینده پژوهی همچون علم در پی حقیقت امور است به عنوان مثال از این کارکرد آینده پژوهی می توان به زمانی اشاره کرد که آینده پژوهی بخواهد روندی را به درستی وصف کند. از سوی دیگر آینده پژوهی یک فناوری است زیرا آینده پژوهی در پی تحقق اهدافی خاص است. به عنوان مثال از این کارکرد آینده پژوهی می توان به زمانی اشاره کرد که آینده پژوه بخواهد تمهیدی فراهم آورد تا سازمانی در آینده ی مبهم و پیچیده بر مشکلاتی فائق آید.
