روش شناسی آینده پژوهی در عملیات روانی استراتژیک

 

هدف اصلی این مقاله بررسی کاربرد روش های تحلیل آینده درحوزه عملیات روانی استراتژیک است. برای این منظور ضمن مروری گذرا بر پارادایم های آینده پژوهی و روش های تحلیل آینده، کاربرد این روشها با توجه به ادبیات موضوع در فرآیند عملیات روانی استراتژیک مورد بررسی قرار می گیرد و سرانجام، مدل مفهومی کاربرد روش های تحلیل آینده در برنامه ریزی عملیات روانی استراتژیک ارائه خواهد شد. تاکید اصلی مدل پیشنهادی بر سه روش برنامه ریزی بر پایه سناریو ، تحلیل لایه ای علت ها و پس نگری از آینده به امروز است که بر همین اساس، تحلیل استراتژی های آینده در حوزه عملیات روانی در سه مرحله صورت خواهد گرفت.

تعریف آینده پژوهی

سعید رهنما

آینده پژوهی مشتمل بر مجموعه تلاش‌هایی است که با استفاده از تجزیه و تحلیل منابع، الگوها و عوامل تغییر و یا ثبات، به تجسم آینده‌های بالقوه و برنامه­ ریزی برای آنها می‌پردازد. آینده­ پژوهی منعکس می‌کند که چگونه از دل تغییرات (یا تغییر نکردن) “امروز”، واقعیت “فردا” تولد می‌یابد. (Bell, 2003)

 آینده­ پژوهی معادل لغت لاتین “Futures Studies” است. کلمه جمع Futures به این دلیل استفاده شده ‌است که با بهره گیری از طیف وسیعی از متدلوژی‌ها و بجای تصور “فقط یک آینده” ، به گمانه­ زنی‌های سیستماتیک و خرد ورزانه، در مورد نه فقط “یک آینده” بلکه “چندین آینده متصور” مبادرت می‌شود. موضوعات آینده­ پژوهی دربرگیرنده گونه‌های “ممکن” ،”محتمل” و “مطلوب” برای دگرگونی از حال به آینده می‌باشند. (ملکی­فر و همکاران، ۱۳۸۵)