گراندد تئوری Grounded Theory - بخش دوم
سعید رهنما
در نوشتار قبلی در مورد مفهوم گراندد تئوری یا تئوری داده بنیاد صحبت کردیم، در این بخش با هم روش های پژوهشی با استفاده از این روش را دنبال نموده و آن را تشریح خواهیم کرد، ما را دنبال کنید :
روش پژوهش کیفی گراندد تئوری Grounded Theory
الف– مبانی نظری و اصول عملی روش پژوهش کیفی به نام “Grounded Theory ” گراندد تئوری-تشخیص تفاوتهای مبانی آن با مبانی پژوهشهای کمّی
ب– توانائی مقایسه فرایند آن با پژوهش های کمّی
ج- شناخت شیوههای سنجش روایی و پایایی آن
مبانی پژوهش کیفی و تفاوتهای آن با پژوهش کمّی :
پژوهش کمی مبتنی بر تجربه گرایی و جزءنگری است اما پژوهش کیفی مبتنی بر طبیعت گرایی و کل نگری هست .
الف – پژوهش کمی اغلب قیاسی و پژوهش کیفی معمولاً استقرایی است.
ب – پژوهش کمی به “چقدر” و “چه وقت” و پژوهش کیفی به “چرا ” و “چگونه” می پردازد.
ج – این دو رویکرد معمولاً مکمل هم هستند.
د – پژوهش کیفی به پرسش هایی پاسخ میدهد که امکان پاسخ آن در پژوهش کمی نیست.
هـ– پژوهش کیفی در سطحی محدودتر ولی با عمقی بیشتری به موضوع پژوهش می پردازد.
و– پژوهش کمی امکان تعمیم یافته های پژوهش کیفی را در سطحی وسیع تر فراهم میکند.
تعریف و ویژگیهای گراندد تئوری.
ز- روش پژوهشی استقرایی و اکتشافی که پژوهشگر در آن بجای آزمودن نظریههای موجود خود به تدوین تئوری میپردازد. همچنین این تئوری به شکل منظم و بر اساس دادههای واقعی شکل میگیرد.
ح- برای موقعیتی مناسب است که دانش ما در مورد آن محدود است.
گراندد تئوری از نگاه پدیدآورندگان آن
کشف تئوری در پژوهش های علوم اجتماعی بر اساس گرد آوری نظام مند دادهها… برای رسیدن به مرحله ای از شناخت از موضوع مورد مطالعه که ما را قادر سازد نظریه ای را که بر اساس داده های واقعی ساخته ایم … با نظریه های موجود مقایسه کنیم
تعریف گراندد تئوری بر اساس یک تجربه
فرایند ساخت یک نظریه مدون از طریق گرد آوری سازمان یافته داده و تحلیل استقرایی داده ها برای پاسخگویی به پرسش های نوین آن دسته از پژوهش های کیفی که فاقد مبانی نظری کافی در زمینه موضوع مورد مطالعه هستند
پنج ویژگی نظریه هایی که از طریق گراندد تئوری تولید میشوند:
الف - پژوهشگر را قادر به توضیح و تشریح موضوع مورد مطالعه سازد و امکان پیشگویی در مورد رخدادهای ممکن در زمینه مورد تحقیق را فراهم سازد.
ب – در پیشرفت مبانی نظری موضوع مورد مطالعه مؤثر باشد و در آن مشارکت کند.
ج – علاوه بر مبانی نظری در زمینههای عملی موضوع مورد مطالعه نیز کاربرد داشته باشد.
د - رویکرد تازهای برای نگرش به موضوع مورد مطالعه فراهم آورده و پژوهشگر را به مرحله ای از شناخت نسبت به داده برساند که بتواند به داده خام گرد آوری شده معنا و مفهوم ببخشد
هـ – شیوه ای نوین برای هدایت پژوهش های آتی در زمینه موضوع مورد مطالعه فراهم آورد
ادامه دارد...