مرکز مطالعات آینده پژوهی و توسعه استراتژیک

سعید رهنما

آمریکا مدت ها بود که تلاش می کرد حضور خود را در منطقه خاورمیانه کم رنگ کند. آخرین تلاش این کشور مربوط به افغانستان بود. کمی بیش از دو سال پیش، رسانه ها خبر دادند که آمریکا با طالبان به توافق رسیده و تصمیم گرفته نیروهای خود را از این منطقه خارج کند. با این حال، جنگی که اخیراًً میان حماس و اسرائیل صورت گرفت، باعث شد آمریکا دوباره به منطقه خاورمیانه بازگردد و به عنوان بازیگر فعال، ایفای نقش کند. حالا بسیاری از مردم جهان و رسانه های بین المللی، به جای این که نقشی از فلسطین ببینند یا حتی اسرائیل، شاهد بازیگری آمریکا هستند. مشاهدات نشان می دهد که آمریکا سیاست های این جنگ را تعیین می کند و به اسرائیل برای ادامه جنگ، خط می دهد. در واقع خط مشی اصلی این جنگ را آمریکا و مقامات آمریکایی تعیین می کنند. به همین دلیل است که جهان، این جنگ را جنگ جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا می داند که می تواند بحران های بزرگی را آغاز کند.

فارن افرز در گزارشی آورده است: نحوه رسیدگی جو بایدن (رئیس‌جمهور آمریکا) به اقدامات اسرائیل و همچنین موضع واشنگتن در برابر تبعات ژئوپلیتیک این جنگ، عواقب بلندمدتی برای ثبات منطقه‌ای دارد. به گزارش این نشریه آمریکایی، از هجوم ناوها و جنگنده‌های آمریکایی به منطقه در پی عملیات طوفان الاقصی مشخص است که حمایت از رژیم صهیونیستی تا چقدر برای واشنگتن اهمیت دارد و آمریکا تا چه حد سعی دارد از ورود ایران و نیروهای مقاومت منطقه به این مناقشه جلوگیری کند.

بااین‌حال، فارن افرز تصریح می‌کند که ممکن است آمریکا با افزایش حضور نظامی خود در غرب آسیا، با تشدید تنش‌های منطقه‌ای و افزایش خطر اشتباهات محاسباتی، در نهایت خود را وارد همان مناقشه‌ای کند که امروز برای اجتناب از آن به هر دری می‌زند.

از سوی دیگر، در این گزارش این امر مطرح شده که گرچه آمریکا نیروهایش را در واکنش به درگیری تازه رژیم صهیونیستی و غزه به منطقه اعزام کرده؛ اما ممکن است بعد از پایان این مناقشه نیز نیروهای آمریکایی در منطقه باقی بمانند و این کشور دیگر بار خود را درگیر حضوری بی‌ثمری در منطقه کند که هم برای کشورهای منطقه هزینه دارد و هم برای ایالات متحده.

این‌ها همه در حالی است که آمریکا با تخصیص منابع نظامی خود به این درگیری در منطقه، از دیگر نقاط آسیا غافل شده و توان حراست از منافع خود را در مناطقی مانند تنگه تایوان نخواهد داشت.

در این گزارش آمده است: آمریکا پیش از حمله هفتم اکتبر حماس هم باید در سیاست خاورمیانه خود تجدیدنظر می‌کرد؛ اما حالا با بروز این مناقشه نیاز به این بازنگری بیش از هر زمانی احساس می‌شود. در نهایت پیش بینی محقق شده و حالا آمریکایی ها مطمئن تر شده اند که امکان خروج از خاورمیانه به رویایی دست نیافتنی و راهبردی شکست خورده تبدیل شده است. رویایی که دیگر به فراموشی سپرده خواهد شد و تا پایان دوران نفتی جهان به وقوع نخواهد پیوست.