روش شناسی آینده پژوهی جهانی

در این مقاله به طور اجمالی به نقش روش تجریدی مطالعات جهانی شدن در توسعه روش‌شناسی آینده‌پژوهی از طریق ساختن مفاهیم کلیدی همچون مفهوم جامعه جهانی برای مطالعه روندهای آتی در تحولات اجتماعی پرداخته می‌شود. 

ایده اصلی در روش تجریدی مطالعات جهانی شدن مبتنی بر این حقیقت بنیادی است که می‌توان با ساختن مفاهیم کلیدی که بیانگر ساختارهایی هستند که در صورت تحقق ظرفیت‌های بالقوه موجود می‌توانند در آینده تجلی عینی پیدا کنند، به الگوهای نظری برای مطالعه تحولات آتی نظام های اجتماعی دست یافت.

برای توضیح نقش این روش بویژه از طریق ساختن مفاهیم یاد شده، در توسعه روش‌شناسی آینده‌پژوهی، ابتدا اشاره‌ای به برخی روش‌های عمده آینده‌پژوهی که می‌توانند از جمله موضوعات اصلی روش‌شناسی آینده‌پژوهی تلقی گردند، خواهد شد تا به کمک آنها بتوان پیوند و ارتباط ایده این مقاله با توسعه روش‌شناسی آینده‌پژوهی را بهتر توضیح داد. 

دوره های زمانی مطالعه آینده پژوهی

مطالعه آینده در چارچوب های زمانی گوناگونی صورت می گیرد؛ یکی از اعضای انجمن آینده جهان به تقسیم بندی زیر معتقد است، این تقسیم بندی می تواند بر اساس پیروی شما از یک مفهوم کلی و یا درک و قبول یک واقعیت اساسی تقسیم بندی گردد. اما لازم است نگاهی هم به این تقسیم بندی که اغلب آینده پژوهان در مورد آن اجماع دارند، نیز نگاهی بیاندازیم.. 

بررسی مشکلات آینده‌ پژوهی

سعید رهنما

مشکل آینده‌پژوهی چیست؟

 اگر آینده‌ کاملاً قابل پیش‌بینی و یقینی بود، آیا جهان، غیرقابل زیستن نمی‌شد؟ اگر ما می‌دانستیم که همه ویژگی‌های فردای ما، فردای جامعه ما، فردای سازمان‌ما و فردای خانواده ما دقیقاً چیست، فرایندی به نام گمانه‌زنی را متوقف نمی‌کردیم؟ به چه دلیل علم ما افزایش پیدا می‌کند؟ چون ما به آن‌چه که رخ خواهد داد یا به آن‌چه که باید انجام بدهیم، یقین نداریم. به همین خاطر است که گمانه‌زنی می‌کنیم. همه انسان‌ها، از صبح تا شب در حال گمانه‌زنی‌اند تا کارها را بهبود بخشند، روش‌ها را اصلاح کنند و کارآمدی خود و دیگران را افزایش دهند. ما پیوسته در حال انتخاب گزینه‌های مختلف هستیم و همه‌ی این‌‌ها بر اساس فرایندی است که در ذات ما وجود دارد؛ یعنی علم انسان هم به‌ تدریج افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه برای زیستن ما، زمینه پیدا می‌شود. اگر آینده کاملاً یقینی بود، زمینه برای تحرک هم فراهم نمی‌شد.پس آینده باید ساخته شود؛