یکی از اتفاقات خوب در هر حوزه ای، برگزاری نشست ها و همایش ها برای معرفی دستاوردهای آن حوزه و گردهمایی فعالان آن حوزه می باشد. نگاه ملی به آینده پژوهی نیاز اساسی هر کشوری است که توسعه و پیشرفت را حق مسلم خود می داند. بدین منظور برگزاری اولین همایش ملی آینده پژوهی روشن شدن شمعی کوچک از این دریای بیکران نور و آگاهی است. این همایش در موضوعات ذیل برگزار و علاقمندان و پژوهشگران می توانند مقالات و پژوهش های خویش را در آن ارائه نمایند.
محورهای همایش عبارتند از :
سعید رهنما
روش های پیش بینی، درک و یا آماده شدن برای آینده را می توان در پنج گروه تقسیم بندی کرد. برای درک بهتر ماهیت روش برنامه ریزی برپایه سناریو بهتر است جایگاه این روش در پنج گروه ذیل بررسی شود.
گروه اول: پایش الگوهای نوظهور
این دسته در برگیرنده تکنیک های پیمایش، پایش، ردگیری و شبیه سازی است. فصل مشترک و شالوده این تکنیک ها، مفهوم غیر قابل پیش بینی بودن آینده است. در واقع آینده ازتعامل نیروهای فراوانی به وجود می آید و یک پیش بینی ساده نمی تواند با واقعیت های در حال دگرگونی تطابق کامل داشته باشد. از این رو فرآیند برنامه ریزی استراتژیک باید بسیار انعطاف پذیر باشد چرا که مسیر حرکت ما به سمت آینده به طور مداوم در حال تغییر است و فعل و انفعالات نیروهای مختلف و حوادث غیر منتظره مسیر حرکت را قطعا منحرف می کنند. پس بهترین شیوه آماده شدن برای آینده، پایش مستمر و دقیق تحولات وپیشرفت های فنآورانه، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است.
سعید رهنما
دو رویکرد اساسی در علم آینده پژوهی وجود دارد. رویکرد اول را اصطلاحا “پیش بینی” (Forecast) می نامند. این رویکرد به دنبال شناسایی آینده و نه صرفا پیشگویی آن است. در این خصوص عنوان می شود که ارزش پیش بینی در سودمندی آن است، نه در تحقق آن. با بررسی این گزاره به نزدیکی آن با مفهوم چگونگی بهره برداری از فرصت و کیفیت آن پی می بریم. همچنین در جهت پیشبرد اهداف این رویکرد که همزمان با شکل گیری علم آینده پژوهی، ظهور یافت بیش از یکصد تکنیک توسعه یافته است.
رویکرد دوم که در چند دهه اخیر به آن توجه ویژه ای شده است و در جایگاه بسیاری مهمی قرار دارد ” آینده نگاری” (Foresight) است. در این رویکرد، پارادایم عمده شکل بخشیدن به دنیای مطلوب فردا است. در واقع این گونه عنوان می شود که مسئولیت خطیر ما در قبال آینده، تعالی آن است و نه پیش بینی آن.
سعید رهنما
مشکل آینده‌پژوهی چیست؟
اگر آینده کاملاً قابل پیش‌بینی و یقینی بود، آیا جهان، غیرقابل زیستن نمی‌شد؟ اگر ما می‌دانستیم که همه ویژگی‌های فردای ما، فردای جامعه ما، فردای سازمان‌ما و فردای خانواده ما دقیقاً چیست، فرایندی به نام گمانه‌زنی را متوقف نمی‌کردیم؟ به چه دلیل علم ما افزایش پیدا می‌کند؟ چون ما به آن‌چه که رخ خواهد داد یا به آن‌چه که باید انجام بدهیم، یقین نداریم. به همین خاطر است که گمانه‌زنی می‌کنیم. همه انسان‌ها، از صبح تا شب در حال گمانه‌زنی‌اند تا کارها را بهبود بخشند، روش‌ها را اصلاح کنند و کارآمدی خود و دیگران را افزایش دهند. ما پیوسته در حال انتخاب گزینه‌های مختلف هستیم و همه‌ی این‌‌ها بر اساس فرایندی است که در ذات ما وجود دارد؛ یعنی علم انسان هم به تدریج افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه برای زیستن ما، زمینه پیدا می‌شود. اگر آینده کاملاً یقینی بود، زمینه برای تحرک هم فراهم نمی‌شد.پس آینده باید ساخته شود؛
نویسنده: ژول آرتور برکر
مترجم: نغمه خادم باشی
ناشر: انستیتوایزایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 204
اندازه کتاب: رقعی
معرفی کتاب : در نوشتار حاضر، مولف با برشماردن قوانین حاکم بر حوزه فعالیت‌های تجاری، به چگونگی تغییر آنها اشاره می‌کند، سپس رهنمودهایی برای استفاده از این تغییرات ـ در دست‌یابی به هدف مطلوب فراهم می‌آورد :این قوانین عبارت‌اند از" :پیش‌بینی و آینده‌نگری"، "نوآوری "و "برتری کیفی ."عناوین برخی از فصل‌های کتاب نیز به این شرح است" :اهمیت آینده‌نگری"، "الگوهای جدید چه وقت به وجود می‌آید؟"، "تاثیرات یک الگو جدید"، "مهم‌ترین تغییر الگو در قرن بیستم"، "بازگشت به صفر "و "خصوصیات اصلی الگوها ."
حضرت امیر المؤمنین علی(ع) می فرمایند:
اعرف الناس بالزمان من لم یتعجب من احداثه
داناترین مردم به مقتضیات زمان کسی است که از تحولات آن دچار شگفتی و حیرت نشده و خود را نبازد.(غرر الحکم صفحه 210)
حضرت امیر المؤمنین علی(ع) می فرمایند:
من عرف الایام لم یفعل عن الا ستعداد
کسی که اوضاع روزگار خود را می شناسد از آمادگی در مقابل مقتضیات آن غفلت نمی کند.(تحف العقول صفحه 98)
