مطالعه آینده در چارچوب های زمانی گوناگونی صورت می گیرد؛ یکی از اعضای انجمن آینده جهان به تقسیم بندی زیر معتقد است، این تقسیم بندی می تواند بر اساس پیروی شما از یک مفهوم کلی و یا درک و قبول یک واقعیت اساسی تقسیم بندی گردد. اما لازم است نگاهی هم به این تقسیم بندی که اغلب آینده پژوهان در مورد آن اجماع دارند، نیز نگاهی بیاندازیم..
سعید رهنما
دو رویکرد اساسی در علم آینده پژوهی وجود دارد. رویکرد اول را اصطلاحا “پیش بینی” (Forecast) می نامند. این رویکرد به دنبال شناسایی آینده و نه صرفا پیشگویی آن است. در این خصوص عنوان می شود که ارزش پیش بینی در سودمندی آن است، نه در تحقق آن. با بررسی این گزاره به نزدیکی آن با مفهوم چگونگی بهره برداری از فرصت و کیفیت آن پی می بریم. همچنین در جهت پیشبرد اهداف این رویکرد که همزمان با شکل گیری علم آینده پژوهی، ظهور یافت بیش از یکصد تکنیک توسعه یافته است.
رویکرد دوم که در چند دهه اخیر به آن توجه ویژه ای شده است و در جایگاه بسیاری مهمی قرار دارد ” آینده نگاری” (Foresight) است. در این رویکرد، پارادایم عمده شکل بخشیدن به دنیای مطلوب فردا است. در واقع این گونه عنوان می شود که مسئولیت خطیر ما در قبال آینده، تعالی آن است و نه پیش بینی آن.
