نوشته : سعید رهنما
عمان با حدود 310 هزار کیلومتر مربع وسعت و جمعیتی 4.8 میلیون نفری یکی از همسایگان ایران بشمار می رود. این کشور با حدود 3 درصد نرخ بیکاری و ضریب نفوذ 95 درصدی اینترنت قدم های محکمی را به سوی توسعه روابط بین المللی با همسایگان خویش برداشته است. به تازگی نیز سند چشم انداز 2040 خود را منتشر کرده که نکات جالب و مهمی در آن نهفته است که می تواند مسیر مشترکی را در مناسبات سیاسی، اقتصادی و تجاری با تهران بر اساس این چشم انداز متصور نمود.
ابراهیم سوزنی کاشانی
انتشارات وزین دنیای اقتصاد کتاب درباره شومپیتر را با نام "آموزگار نوآوری: شومپیتر و تخریب خلاقانه" را اخیرا منتشر نمود. متخصصان حوزه نوآوری شومپیتر را به اهمیت نوآوری در اقتصاد می‌شناسند و دانشجویان حوزه کسب و کار شومپیتر را با نام کارآفرینی می‌شناسند و دانشجویان اقتصاد شاید به رشد بلند مدت اقتصادی از وی یاد کنند.
آیا شومپیتر نیاز امروزه جامعه ماست؟ برای پاسخ به این سوال اجازه دهید کلیات شومپیتر را به صورت خلاصه مرور کنیم:
سعید رهنما
آینده پژوهی از جمله مباحث نوینی است که در فضای عدم قطعیت حاکم و آشوبناک کنونی به خوبی پاسخگوی نیاز فضای مدرن کسب و کار است. آینده پژوهی در فرایند برنامه‌ریزی، مدیریت استراتژیک و مدیریت ریسک کاربرد دارد و از طرفی امروزه در پیش‌بینی مشاغل مورد نیاز آینده نیز مورد استفاده است.
آینده پژوهی فناوری نیز یک روش برای آینده پژوهی و پیش‌بینی به منظور تشخیص و شناسایی محتمل ترین ابداعات آتی بشر و توسعه ی فناوری در آینده است. این روش امروزه از ابزارهای بسیار سودمند برای دستیابی به هوشمندی استراتژیک به شمار میرود.
سعید رهنما
گراندد تئوری Grounded Theory یا تئوری بنیادی (که با نام های تئوری برخواسته از داده ها، تئوری زمینه ای و تئوری داده بنیاد نیز شناخته می شود) یک روش تحقیقی عام، استقرایی و تفسیری است که در سال 1967 توسط بارنی گلیزر و انسلم اشتراوس بوجود آمد (گلیزر و اشتراوس، 1967). هرچند، تئوری بنیادی با الگوهای پیشین روش های تحقیق مرتبط بوده و به صورت ناگهانی و بدون مقدمه بوجود نیامده است.
تئوری برخواسته از داده ها (نظریه بنیادی) یک روش پژوهشی استقرایی و اکتشافی است که به پژوهشگر در حوزه های موضوعی گوناگون امکان می دهد تا بجای اتکا به تئوری های موجود و از پیش تدوین شده خود به تدوین تئوری و گزاره اقدام نماید. این تئوری ها و گزاره ها به شکلی نظام مند و بر اساس داده های واقعی تدوین می شود. واژه گراندد در این موضوع نشانگر آن است که هر تئوری و گزاره ای که بر اساس این روش تدوین می شود بر زمینه ای مستند از داده های واقعی بنیان نهاده شده است. در واقع گراندد تئوری روشی است برای کسب شناخت پیرامون موضوع مورد مطالعه، و موضوع یا موضوعاتی که قبلا در مورد آنها تحقیق جامع و عمده ای نشده است و دانش ما در آن زمینه محدود است.
اهمیت آینده پژوهان در فعالیت های آینده پژوهانه و قابلیت ها و توانمندی های ویژه ای که برای اجرای پروژه ها آینده پژوهی لازم دارند، سبب شده است که یکی از مهم ترین مباحث پژوهشگران عرصه ی آینده پژوهی، ویژگی های آینده پژوهان باشد.
اهمیت این مبحث به اندازه ای است که در بیشتر کتاب های آینده پژوهی، بخشی با عنوان ویژگی های آینده پژوهان قرار دارد و آینده پژوهان بسیاری درباره این مقوله اظهار نظر کرده اند، که از جمله ی مهم ترین آن ها می توان به دیدگاه های
سعید رهنما
آینده پژوهی همانند دیگر حوزه های دانشی دارای مفاهیم پایه ای خاص خود است. آشنایی با آینده پژوهی و طراحی و انجام فعالیت های اثر بخش در این حوزه نیازمند فراگیری و تسلط بر مفاهیم پایه ای آینده پژوهی است. در این بخش برخی از مهمترین و پر کاربردترین مفاهیم پایه ای آینده پژوهی معرفی و تشریح می‌شوند.
بافت نظری آینده پژوهی به گونه ای است که از رویکردهای تجربی به سمت دانش یادگیری در عمل و موقعیت های انتقادی -پساساختاری کسب دانش متمایل شده و تمرکز یافته است.
روند تغییر و تحولات سریع عصرحاضر، نشانه های قوام یافته ای از تغییرات آینده است. امروزه هیچ کشوری از نفوذ پیشرفت های حیرت انگیز فناوری ارتباطات، نانوفناوری، و ... مصنون نیست و این عدم امنیت، زندگی فردای ما را متفاوت از امروز خواهد کرد. این تفاوت ها از دو جهت قابل بررسی است، یکی اینکه تحولات علمی آینده نوید بخش زندگی مطلوب و آرامش بخش است و از دیگر سوی، جهان پر رقابت با اندکی غفلت، نامطلوبها را سهم ما خواهد کرد.
